[persbericht] Kamer verkeerd ingelicht over onderhandelingen softwarepatenten

[Arend Lammertink]

PERSBERICHT FFII/VRIJSCHRIFT -- [ binnenland / Europa / economie / ICT ]

==========================================================================
06/06/05: Kamer verkeerd ingelicht over onderhandelingen
           softwarepatenten
==========================================================================

Den Haag -- Tijdens het kamerdebat van afgelopen 2 juni over
softwareoctrooien heeft staatssecretaris Van Gennip de Tweede Kamer
verkeerd ingelicht. In antwoord op rechtstreekse vragen van de heer
Vendrik (GroenLinks) meldde de staatssecretaris dat de inzet van haar
mensen in Brussel is "zich dus te onthouden van een Nederlands
standpunt" totdat zij het met de kamer eens is over wat dat standpunt
is. In een kamerbrief van 6 juni wordt nogmaals bevestigd dat "Nederland
geen inhoudelijk standpunt over de conceptamendementen zal innemen
voordat de inzet van het kabinet is afgestemd met uw Kamer."

Uit gedetailleerde verslagen van een vergadering op 27 mei jongstleden
van de "werkgroep van de Raad voor intellectueel eigendom" blijkt dit
echter niet te kloppen. Nederlandse ambtenaren nemen actief deel aan de
gesprekken en nemen daarbij sterke standpunten in, terwijl de kamer
uitdrukkelijk nog alle ruimte zou krijgen om een standpunt in te nemen
al dan niet op basis van het rapport van de adviescommissie Giskes. Dit
rapport werd afgelopen donderdag door de staatssecretaris gepresenteerd.

In het rapport wordt gepleit voor intrekking van de softwarepatenten
richtlijn. "Naar verwachting zal geen enkele Richtlijntekst recht kunnen
doen aan de door Nederland in de stemverklaring opgenomen
uitgangspunten." Ook wordt vastgesteld dat "wel degelijk sprake kan zijn
van octrooien op computerprogramma's" en dat er geen onderscheid te
maken is tussen verschillende soorten software. Met andere woorden: de
veel gehoorde verhullende term "in computers geïmplementeerde
uitvinding" is tóch gewoon hetzelfde als "softwarepatent".

Verder wordt in het rapport een ware waslijst aan problemen vastgesteld.
Volgens de adviescommissie is het een feit dat het principe waarlangs
het octrooi systeem moet werken geweld aangedaan wordt omdat
beschrijvingen van octrooien niet deugen, is het een feit dat er
octrooien verleend worden op zaken die niet eens nieuw zijn, is het een
feit dat softwarepatenten misbruikt worden en aldus een innovatieremmend
effect hebben en is het een feit dat er tóch octrooien verleend worden
op methoden van zakendoen.

Secretaris Ante Wessels van van Vrijschrift.org/FFII heeft de nodige
kritiek op de inhoud van het rapport:

"De Adviescommissie stelt dat software technisch is en meent dat
software om deze reden patenteerbaar moet zijn. Er kan met evenveel
recht gesteld worden dat software niet technisch is, dit is een
woordenspel.

Belangrijker is dat hiermee het uitgangspunt dat pure software niet
patenteerbaar dient te zijn, verlaten wordt. De Adviescommissie steekt
de Rubicon over. De politieke vraag is of we dit willen. De vraag is ook
of het verstandig is: nooit is aangetoond dat octrooien op software de
innovatie bevorderen, terwijl hier reeds verschillende onderzoeken naar
gedaan zijn. Het EU onderzoek moet nog beginnen.

En er is een waslijst aan problemen geconstateerd. Er wordt flankerend
beleid voorgesteld, met betrekking tot onder andere interoperabiliteit
en kwaliteit. Er is geen enkele zekerheid of en wanneer dit flankerende
beleid gestalte zal krijgen. Zullen de problemen ooit opgelost worden,
of zullen ze onoplosbaar blijken?

Hoeveel jaren zullen de deuren wagenwijd open staan?

Het is te vroeg om de Rubicon over te steken."

Naar de mening van Vrijschrift is het noodzakelijk dat de richtlijn door
het Europees Parlement sterk geamendeerd wordt, om te voorkomen dat
de Raadsversie binnen enkele maanden van kracht wordt. Ook geeft
Vrijschrift de voorkeur aan een richtlijn die de huidige uit de hand
gelopen verleningspraktijk sterk indamt boven het niet tot stand komen
van een richtlijn. Vrijschrift steunt de amendementen van FFII die de
lijn zoals die door het parlement in 2003 is ingezet voortzet.

Verder worden vraagtekens gezet bij de bewering van de staatssecretaris
dat alle spelers in de adviescommissie vertegenwoordigd zijn. In een
brief aan de staatssecretaris schrijft Vrijschrift dat deze bewering
nuancering behoeft:

"Juist het MKB, een belangrijke bron van innovaties en schepper van zo'n
80% van de nieuwe werkgelegenheid in Europa moest vertegenwoordiging in
de Adviescommissie ontberen. De Adviescommissie omvatte naast de
Voorzitter een Philips-werknemer, een voormalig directeur van een volle
Philips-dochteronderneming en een promovendus.",

Bij het tot stand komen van het politiek akkoord op 18 mei 2004 schreef
Minister Brinkhorst de kamer dat er "overeenstemming" was tussen
Europees Parlement en Ministerraad, terwijl daarvan geen sprake was. De
kamer heeft destijds op basis van onjuiste informatie de minister een
mandaat gegeven. Enkele dagen daarna meldde de Minister de kamer dat
zijn reeds afgegeven stem "om staatsrechtelijke redenen" niet herroepen
kon worden, terwijl dat wel degelijk mogelijk is.

==========================================================================
Nadere Informatie
==========================================================================

Kamerbrief 30 mei:
  http://minez.nl/content.jsp?objectid=32216

Kamerbrieven Juni (2 kamerbrieven, 1 bijlage):
  http://minez.nl/content.jsp?objectid=32836

Gedetailleerd verslag vergadering 27 mei
  http://swpat.ffii.org/log/05/cons0527/
Zie ook:
  http://wiki.ffii.org/CouncilWG050527En
  http://wiki.ffii.org/Trilog050606En

Brief Vrijschrift naar aanleiding van rapport commissie Giskes

http://www.vrijschrift.nl/Members/awessels/vrijschrift.nl_staatssecretaris050605.pdf

Overzicht verschillende studies naar de effecten van softwarepatenten
  http://www.ffii.org/~jmaebe/swpat/nlstudies/studies.pdf

Gerelateerde persberichten:
  http://mailman.vrijschrift.nl/pipermail/news/

Laatste nieuws:
  http://wiki.ffii.org/SwpatcninoNl
  http://wiki.ffii.org/SwpatcninoEn

==========================================================================
Contact
==========================================================================

Ir. Arend Lammertink:
arend at vrijschrift.org
tel. +316 5425 6426

Ante Wessels
ante at vrijschrift.org
tel. +316 100 99 063

Dieter Van Uytvanck:
dieter at vrijschrift.nl
tel. +316 275 879 10

==========================================================================
Officieuze transcriptie van een gedeelte van het debat van 04/06/2005
==========================================================================

(nagenoeg aan het einde van het debat)
  http://media.vrijschrift.org/kamerdebat050602.ogg

Vendrik:

Voorzitter, als ik het goed zie in de chaos rondom de
softwarepatenten, zijn er twee kwesties waar raad en parlement
lijnrecht tegenover elkaar staan. Dat is het element van
dataprocessing: is dat patentable of niet en dat geldt ook over de
definitie zoals dat in één van de amendementen over het gebruik van
natuurkrachten, die definitie opnemen. Als daar geen sprake van is,
dan is een zekere vinding niet patenteerbaar. Dat zijn volgens mij de
twee grote kwesties.

Voorzitter, wat zeggen Nederlandse ambtenaren namens de NL regering in
dat type overleg? Zeggen NL ambtenaren, namens de NL regering
uiteraard, in Brussel: "Daar hebben wij nog geen standpunt over, wij
wachten het EP af, wij wachten tot er in NL een standpunt is"

Of wordt daar al gezegd: "Wij zien dat ook niet zitten, al was het
maar omdat bijvoorbeeld de vrienden van Philips bijvoorbeeld op dat
punt van dataprocessing echt in de hoogste boom zijn geklommen. Dat
begrijp ik ook wel, want 2/3 van hun octrooien die al overigens
verstrekt zijn, zijn waardeloos als dat element in de richtlijn komt
te staan.

Hoe zit dat? Is Nederland echt neutraal in dit debat? Is het
informerend, horend wat de overwegingen zijn van het EP, of wordt er
ook terug gekaatst? Dit wordt ook voor NL een heftig punt.

Dat is natuurlijk gevoelig, want wij hebben dat debat hier nog niet
gevoerd.

De staatssecretaris:

Zoals ik u ook heb geschreven, de inzet van mijn mensen in Brussel, is
zich dus te onthouden van een NL standpunt, totdat wij het met elkaar
eens zijn wat dat standpunt is. En op dit moment is het zo in Brussel
dat het met name nog horen en informeren is -- het is ook eigenlijk
nog maar net begonnen. Dus het is nog meer dat, zoals ik me voorstel
hoor, dat de heer Rocard uitlegt, van "nou, we hebben een goed
amendement die daar over gaat en we hebben een goed amendement die
daar over gaat."

Maar NL heeft dus geen terugkaatsende standpunten om het maar zo te
zeggen totdat wij het met elkaar eens zijn, de meerderheid van uw
kamer het met mij eens is over wat de inhoudelijke standpunten moeten
zijn.

En wat betreft amendementen van het EP, liggen er natuurlijk nu een
hele rij amendementen voor. Dan kun je dus zeggen: moeten wij nu over
alle 256 amendementen een standpunt hebben, of we wachten tot ze
aangenomen zijn of niet, en dan zeggen we: "dit is ons gezamenlijke
standpunt".

Dat is ook nog iets waar wij met elkaar over kunnen praten. Willen wij
er 256 doorheen discussiëren, of zeggen we: "we wachten tot ze
aangenomen zijn in het EP en dan gaan we over die amendementen
discussiëren."


======================================================================
FFII PR: Patent administrators preempting parliaments in Council
======================================================================

6 June 2005 - We offer an exclusive first-hand report of the closed
27th May and 3rd June meetings of the Council Working Group on
Intellectual Property (Patents). National Parliaments must take action
now if they do not want their position to be decided by these patent
bureaucrats. This is the European democracy crisis you do not hear
anything about.

The second reading of the European Parliament on the software patents
directive is still a month away. Afterwards, the Council will have to
debate the approved EP amendments in its own second reading.
Nevertheless, the "Council working party on intellectual property
(patents)", which mainly consists of national patent administrators,
is already setting the stage to nullify any potential meaningful
outcome from the EP, with no input from national Parliaments.

 From the report below it is clear this working group, and by extension
the Council, is still not interested in any compromise. Some
delegations even mention the potential use of meaningless or even
confusing (but non-limiting) amendments for "negotiation situations"
with the EP. This is not surprising given that they have for two years
been failing to respond to the European Parliament's objections to
software patentability and instead produced a deceptive paper which
was adopted by the Council in March of this year.

The European Parliament has only two choices if it wants to have some
say in the rest of the process. The first possibility is approval of
all key amendments which limit the scope of the directive. Just one of
those may be enough to reach Conciliation (the official discussion
between the EP, Council and Commission after the Council's second
reading), but is insufficient for a strong negotiation position. If
Parliament wants to continue the procedure, without such a steadfast
position it could just as well save time by simply approving the
current Council text.

The second possibility is outright rejection. The Commission refused a
restart without explanation. The Council is being run by lackeys of
the patent establishment and undermining people's belief in European
democracy at a time where the reverse is urgently needed. Specialists
before the EP's Legal Affairs Committee testified that the Commission
and Council texts are a juridical mess.

"Turning sulphuric acid into wine is not the EP's job", commented
Jonas Maebe, FFII Board Member. "On the other hand, sticking to their
first reading stance would also send a strong signal to the Council.
Whichever of these ways they choose to follow, we will support them."

======================================================================
Detailed meeting reports -- http://swpat.ffii.org/log/05/cons0527/
======================================================================

At the June 3rd meeting two plans were discussed, both of which are
already being executed. Plan A is simply what we are already seeing
today: lobbyists with huge budgets at their disposal are attempting to
dissuade MEPs from approving any meaningful amendments. Tactics range
from spreading misleading statements about venture capital investments
to handing out "free icecream [to] support the Computer Implemented
Inventions Common Position".

In the mean time Plan B is being prepared by the Council working
group, in case the lobbyists should fail. If the European Parliament
does strongly amend the directive in second reading, the Commission
and Council will have to change the Council text that was pushed
through on March 7th if they want the directive to come through in the
end.

They are therefore exploring the opinions of the patent administrators
of the Member States on this topic, as they generally decide about
government policy on this topic as well. They are also the same people
who run the European Patent Office in their function of
representatives on its Administrative Council.

======================================================================
Germany: Hardcore opposition to Bundestag motion
======================================================================

 From the full report of the May 27th meeting, it is clear that Germany
is taking a hardcore stance and completely ignoring the motion
approved by its parliament. They think that any change proposed by the
JURI Committee to the Council text is unacceptable, except for some
cosmetic amendments tabled by Lehne MEP (EPP). Mr Lehne's situation is
notable in itself, since he is also ignoring the position of his
national colleagues.

======================================================================
The Netherlands: Taking position before promised Parliament
consultation
======================================================================

The Netherlands' representatives similarly rejected most JURI
amendments on May 27th, although State Secretary Van Gennip had
promised the Parliament they would not take a position before the
Parliament had been consulted.

On June 3rd they only mentioned that a position paper had been
presented to the Dutch Parliament, but at the previous meeting they
even expressed doubts about minor amendments such as changing the
title from talking about "computer-implemented inventions" into
"computer-assisted inventions", because according to them it would
change the scope of the directive.

At least they confirm with that statement that the Council text is not
only about anti-lock braking systems after all.

======================================================================
Poland resisting almost alone; Spain, Italy and Austria backing off
======================================================================

Poland is at this time the only country which is consistently
supporting the EP's rapporteur, Michel Rocard MEP. It did get some
hesitant support from Denmark and Slovakia, as well as France in some
cases.

Spain, Italy and Austria were clearly giving up during the June 3rd
meeting however. Austria was following Germany. Italy even started to
help inventing fake compromises, such as putting all alternatives for
the term "computer-implemented invention" together into the definition
articles.  Spain did support a few amendments tabled by Ortega MEP,
but those are a mixed bag. It is definitely not following the motion
passed by its Parliament last February.

======================================================================
Other countries and the Commission
======================================================================

Hungary is, just like Germany, a categoric opponent of any amendments
to the Council text. On May 27th they claimed their experts went
already through all amendments and that none of the rapporteur's
amendments were acceptable, even though the Hungarian government's
report on said amendments will only be finished on June 6th.

The Commission is, perhaps surprisingly, more flexible than most of
the Eastern-European contingent (apart from Poland and Slovakia) and
Scandinavia (apart from Denmark). They seem to be prepared to drop
patent claims on computer programs on their own (so-called "program
claims").

Belgium did not yet take a firm position. Luxembourg neither, except
that they support an interoperability clause. Malta is for unlimited
patentability, but with a proper interoperability exemption. The UK,
Ireland, Portugal and Czech Republic only can accept some cosmetic
amendments here and there.

The UK also referred to the results of the workshops it held on
defining the term "technical contribution". It mentioned some
criticism from attendees on the usage of forces of nature to limit
patentability, but unsurprisingly failed to note the characterising
remark about the Council definition that lawyers would "be able to
drive a bus through it".

======================================================================
More information
======================================================================

Summary of the 27 May 2005 meeting by one of the delegations:
   http://swpat.ffii.org/log/05/cons0527/

Council trying to derail Parliament's Second Reading
   http://wiki.ffii.org/Trilog0506En

MEP offers colleagues ice cream for pro-patent vote
   http://wiki.ffii.org/CampIcecream050601En

German Bundestag passes unanimous motion against Council text
   http://wiki.ffii.org/Bundestag050218En

Spanish Senado votes unanimously against software patents
   http://wiki.ffii.org/Senado050208En

UKPO Workshop Council definition evaluation
   http://www.patent.gov.uk/about/ippd/issues/eurocomp/def_a.htm

FFII.fr asks for a "new inpulse" from France on the swpats directive
   http://wiki.ffii.org/ConsFr050602Fr

Permanent link to this press release
   http://wiki.ffii.org/Trilog050606En


==========================================================================
Over Vrijschrift -- http://www.vrijschrift.nl
==========================================================================

Stichting Vrijschrift heeft als doel het bevorderen en het beschermen
van intellectuele goederen die vrij te verspreiden en aan te passen
zijn. Vrijschrift probeert bewustwoording te realiseren van de
betekenis van het publieke domein voor de samenleving. Bescherming van
het publieke domein is van groot economisch en maatschappelijk belang
en vormt een belangrijke activiteit. Internationaal wordt samengewerkt
met de Foundation for a Free Information Infrastructure, de Free
Software Foundation, Project Gutenberg en vele andere organisaties.

==========================================================================
Over FFII -- http://www.ffii.org
==========================================================================

De Stichting voor een Vrije Informatie-infrastructuur (Foundation for
a Free Information Infrastructure) is een non-profit organisatie die
gevestigd is in München en zich bezig houdt met bewustmaking rond
gegevensverwerking. FFII ondersteunt de ontwikkeling van openbare
informatiegoederen gebaseerd op auteursrecht, vrije concurrentie en
open standaarden. Meer dan 400 leden, 1000 bedrijven en 60.000
sympathisanten hebben FFII de toestemming gegeven hen te
vertegenwoordigen in het publieke debat over exclusieve rechten
(intellectuele eigendom) op het gebied van software.