[vertaling] Lange ij

[Reinout van Schouwen]

Beste Jan,

On Fri, 1 Apr 2005, JanC wrote:

> Die zogenaamde 'lange ij' is een ligatuur, en dus puur cosmetisch,
> terwijl accenten de betekenis van een woord (kunnen) veranderen.

Daar heb je zeker gelijk in.

> En wat was je van plan met ander ligaturen zoals bijvoorbeeld voor 'fi',
> 'fl', 'ffi', 'ft', 'st' e.d.?

Goede vraag. Een verschil in elk geval is dat de ij e1n letter is en de 
andere ligaturen bestaan er uit twee.

> Ligaturen zijn IMHO iets wat de _software_ moet invoegen, indien ze
> beschikbaar zijn, niet de auteur van een tekst die niet weet in welk
> lettertype of met welke font de tekst uiteindelijk weergegeven zal
> worden.

De software doet dat echter vaak niet; en in dit geval 
(softwarevertalingen) weet de auteur met vrij grote zekerheid juist wel 
welk font gebruikt wordt in de standaard interface-instellingen.

> ligatuur wel _nodig_ is in een bepaalde font, en dat is dus iets wat de
> typograaf bepaalt, niet de schrijver.

Inderdaad waar. Ik heb net eens wat zitten experimenteren in OO.o met de 
manier waarop ij's en fl's weergegeven worden, zowel in gewone letters 
als in ligatuur. Daar zitten nogal wat verschillen tussen, blijkt. Het 
ene font toont de ligatuur mooier dan de opeenvolgende letters, het 
andere maakt hen juist minder mooi (Bitstream Vera maakt er een potje 
van), en met de beste fonts zie je praktisch geen verschil - monospace 
fonts zoals Courier daargelaten. Vooral voor de laatste categorie is de 
ligatuur een hele verbetering.

De conclusie moet dan wellicht zijn dat we eerder bugs moeten melden 
tegen fonts waarbij in het Nederlands geen mooie ij wordt gemaakt, dan 
zelf het ij-teken te gaan gebruiken?

> NB: op de meeste toetsenborden is het helemaal niet voor de hand liggend
> om de 'ij'-ligatuur in te geven ('ÿÿ' dus, en niet 'ÿ').

Nee ik weet ook wel dat op de meeste toetsenborden geen lange ij-knop 
zit. Maar met Compose-combinaties valt er wel wat te vogelen, zie mijn 
post op www.vanschouwen.info.

-- 
Reinout van Schouwen			student of Artifical Intelligence
email: reinout at cs.vu.nl			mobile phone: +31-6-44360778